Παρά την εκτίμηση της κυβέρνησης ότι η άρνηση των αγροτών να καθίσουν στο τραπέζι του διαλόγου προκαλεί αλυσιδωτές επιπτώσεις σε άλλες κοινωνικές ομάδες, το Μέγαρο Μαξίμου διαμηνύει πως δεν αποσύρεται από τη συζήτηση. Αντιθέτως, η κυβερνητική γραμμή παραμένει σταθερά προσανατολισμένη στη διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας.
Αυτό αποτυπώθηκε ξεκάθαρα και στη χθεσινή δημόσια τοποθέτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, όπου κατέστη σαφές ότι η «πόρτα» του διαλόγου παραμένει ανοιχτή, ακόμη κι αν η προγραμματισμένη συνάντηση με τους αγρότες δεν πραγματοποιηθεί. «Διάλογος δεν γίνεται με τελεσίγραφα και οι λύσεις προκύπτουν μόνο μέσα από συζήτηση», τόνισε με νόημα ο πρωθυπουργός, επισημαίνοντας ότι όποιος απορρίπτει αυτή τη λογική αναλαμβάνει βαρύ κοινωνικό κόστος.
Τα αιτήματα και τα όρια της συζήτησης
Η αποστολή λίστας αιτημάτων από τους εκπροσώπους των μπλόκων προς το Μέγαρο Μαξίμου εκλαμβάνεται από κυβερνητικούς κύκλους ως ένα πρώτο βήμα αποκλιμάκωσης, που θα μπορούσε να οδηγήσει σταδιακά σε απεμπλοκή έως το επόμενο Σαββατοκύριακο. Ωστόσο, η διαδικασία χαρακτηρίζεται σύνθετη, καθώς αρκετά αιτήματα απορρίπτονται εξαρχής ή κρίνονται ανεφάρμοστα.
Όπως σημειώνει ανώτερη κυβερνητική πηγή με άμεση εμπλοκή στο ζήτημα, δεν τίθενται προς διαπραγμάτευση θέματα όπως η μη υπαγωγή του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, η κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας ή η παύση ποινικών διώξεων. Τα όρια της συζήτησης, σύμφωνα με την ίδια πηγή, είναι σαφή και αδιαπραγμάτευτα.
Οι πρώτες απαντήσεις και το κυβερνητικό στίγμα
Μια πρώτη επίσημη τοποθέτηση αναμένεται από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη, καθώς η πλειονότητα των αιτημάτων είναι σαφώς διατυπωμένη, ενώ ορισμένα –όπως το «στοπ» στις ελληνοποιήσεις προϊόντων– αποτελούν διαχρονικές διεκδικήσεις του αγροτικού κόσμου. Η στάση του κ. Μαρινάκη αναμένεται να ευθυγραμμιστεί με το πνεύμα της πρωθυπουργικής παρέμβασης, που δείχνει ξεκάθαρα προς το τραπέζι της συζήτησης.
Ο Προϋπολογισμός και τα υπό εξέταση μέτρα
Στο επίκεντρο αναμένεται να βρεθεί και ο ίδιος ο πρωθυπουργός από το βήμα της συζήτησης του Προϋπολογισμού, το βράδυ της Τρίτης. Σύμφωνα με συνεργάτες του, θα αναφερθεί σε μέτρα που εξετάζονται υπέρ των αγροτών, επαναλαμβάνοντας ότι η κυβέρνηση λαμβάνει υπόψη κάθε δίκαιο αίτημα, εντός όμως των αντοχών της οικονομίας και των ευρωπαϊκών κανόνων.
Μεταξύ των σεναρίων που επεξεργάζεται η κυβέρνηση περιλαμβάνεται η παράταση της ειδικής τιμής αγροτικού ρεύματος στα 9,2 λεπτά/KWh για δύο ακόμη χρόνια, καθώς και η πιθανότητα περαιτέρω μείωσης στα 8 λεπτά, αν και αυτό συναντά επιφυλάξεις από τη ΔΕΗ. Παράλληλα, εξετάζεται η επικαιροποίηση των ορίων κατανάλωσης πετρελαίου ανά καλλιέργεια, ώστε η επιδότηση του ΕΦΚ να ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα, καθώς και η αξιοποίηση αδιάθετων κονδυλίων για στήριξη παραγωγών με χαμηλές τιμές διάθεσης.
Πιέσεις από κοινωνικούς και παραγωγικούς φορείς
Κυβερνητικά στελέχη αναγνωρίζουν ότι αρκετά αιτήματα, ιδίως κτηνοτρόφων και νησιωτών παραγωγών, έχουν βάση, λόγω αυξημένου κόστους. Την ίδια στιγμή, όμως, εντείνονται οι αντιδράσεις παραγωγικών φορέων που βλέπουν τις μεταφορές να δυσχεραίνονται ενόψει εορτών.
Χαρακτηριστικός ήταν ο συντονισμός ανακοινώσεων από το ΕΒΕΑ και φορείς της Βόρειας Ελλάδας, οι οποίοι κάλεσαν τους αγρότες να επιστρέψουν στον διάλογο. Όπως υπογραμμίζουν, «οι άδειες καρέκλες δεν αποτελούν λύση», προειδοποιώντας ότι η πίεση χωρίς παρουσία οδηγεί σε απώλειες και απαξίωση της παραγωγικής προσπάθειας.
Κλιμάκωση κινητοποιήσεων και σενάρια έντασης
Παράλληλα, η κυβέρνηση προετοιμάζεται και για το ενδεχόμενο σκλήρυνσης των κινητοποιήσεων, με απόπειρες αποκλεισμού παρακαμπτηρίων εθνικών οδών. Σε αυτή την περίπτωση, όπως διαμηνύεται, η στάση της Αστυνομίας θα είναι πιο δυναμική, με εφαρμογή του νόμου περί παρακώλυσης συγκοινωνιών.
Οι αγρότες, έχοντας απορρίψει την πρόσκληση του πρωθυπουργού, δηλώνουν αποφασισμένοι να περάσουν τις γιορτές στους δρόμους, διατηρώντας μπλόκα σε κομβικά σημεία της χώρας. Στην Εθνική Οδό Αθηνών–Θεσσαλονίκης, αλλά και σε τελωνεία όπως του Προμαχώνα και των Ευζώνων, οι αποκλεισμοί προκαλούν ουρές χιλιομέτρων.
Πανελλαδικό μέτωπο και τοπικές δράσεις
Πλέον, τα διάσπαρτα μπλόκα έχουν ενοποιηθεί σε ένα πανελλαδικό μέτωπο, με αυξημένες ώρες αποκλεισμού και σχεδιασμό πλήρους διακοπής κυκλοφορίας εντός της εβδομάδας. Παράλληλα, προγραμματίζονται συλλαλητήρια, όπως αυτό έξω από το Δικαστικό Μέγαρο Λάρισας, αλλά και δράσεις σε Θεσπρωτία και Ιωάννινα, με κλείσιμο λιμανιών και μεταφορά των κινητοποιήσεων στα αστικά κέντρα.
Χριστούγεννα στους δρόμους: οι αγρότες ανεβάζουν στροφές
Αποφασισμένοι να περάσουν τις γιορτές στα μπλόκα δηλώνουν οι αγρότες, προαναγγέλλοντας κλιμάκωση των κινητοποιήσεών τους και ξεκαθαρίζοντας ότι δεν προτίθενται να αποχωρήσουν από τους δρόμους ούτε την περίοδο των Χριστουγέννων. Παραμένουν «σε θέσεις μάχης» σε κομβικά σημεία της χώρας, στήνοντας μπλόκα σε βασικές οδικές αρτηρίες και διατηρώντας υψηλή την πίεση.
Ιδιαίτερα έντονη είναι η παρουσία τους στην Εθνική Οδό Αθηνών–Θεσσαλονίκης, με μπλόκα στη Θήβα, το Κάστρο, την Αταλάντη, τον Μπράλο, τις Μικροθήβες, τη Νίκαια και τα Μάλγαρα. Η κυκλοφορία διεξάγεται με δυσκολία, προκαλώντας καθυστερήσεις και αυξημένη ταλαιπωρία για οδηγούς και μεταφορές.
Κινητοποιήσεις και δικαστικό μέτωπο
Παράλληλα, για τη Δευτέρα έχει προγραμματιστεί συλλαλητήριο έξω από το Δικαστικό Μέγαρο Λάρισας, με αφορμή τη δίκη των δύο αγροτών που είχαν συλληφθεί κατά τα επεισόδια στο μπλόκο της Νίκαιας. Η κινητοποίηση αυτή προσδίδει και δικαστική διάσταση στην αντιπαράθεση, ενισχύοντας το κλίμα έντασης.
Την ίδια στιγμή, μπλόκα έχουν στηθεί και σε κομβικά τελωνεία της χώρας, όπως στο Ορμένιο, στους Κήπους Έβρου, στον Προμαχώνα, στους Ευζώνους και στη Νίκη. Εκεί σχηματίζονται ουρές χιλιομέτρων από φορτηγά, επιβαρύνοντας περαιτέρω την εφοδιαστική αλυσίδα και τις εμπορευματικές ροές.
Οι αγρότες, σύμφωνα με τις δηλώσεις τους, προσανατολίζονται σε σκλήρυνση της στάσης τους, εξετάζοντας ακόμη και τον αποκλεισμό παρακαμπτηρίων εθνικών οδών, ανεβάζοντας το επίπεδο της πίεσης προς την κυβέρνηση.
Τα αιτήματα προς την κυβέρνηση
Την Κυριακή, οι αγρότες απέστειλαν στο Μέγαρο Μαξίμου αναλυτική λίστα αιτημάτων, όπως αυτή διαμορφώθηκε από την Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων. Στο επίκεντρο βρίσκεται η απαίτηση να σταματήσει η κρατική καταστολή και τα αγροτοδικεία, με παραγραφή όλων των δικογραφιών που αφορούν τις κινητοποιήσεις, μέσω απόφασης της Βουλής.
Παράλληλα, ζητούν άμεση καταβολή όλων των οφειλόμενων ποσών από την κυβέρνηση, καθώς και κατώτερες εγγυημένες τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να εξασφαλίζουν βιώσιμο εισόδημα. Κεντρικό αίτημα αποτελεί και η μείωση του κόστους παραγωγής, με αφορολόγητο πετρέλαιο στην αντλία, επαναπροσδιορισμό των λίτρων ανά καλλιέργεια, πλαφόν στο αγροτικό ρεύμα στα 7 λεπτά/KWh, κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, επιδοτήσεις σε μέσα και εφόδια και κατάργηση του ΦΠΑ.
Οι αγρότες διεκδικούν επίσης αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος για το 2025 σε προϊόντα των οποίων οι τιμές έχουν καταρρεύσει κάτω από το κόστος παραγωγής, καθώς και την υλοποίηση αναγκαίων έργων υποδομής σε κάθε περιοχή, όπως αρδευτικά, αντιπλημμυρικά και αγροτική οδοποιία.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη αλλαγής του κανονισμού του ΕΛΓΑ, ώστε να αποζημιώνει στο 100% την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλους τους φυσικούς κινδύνους και νόσους, με επαρκή κρατική χρηματοδότηση. Ζητείται ακόμη η σύνδεση των επιδοτήσεων με την πραγματική παραγωγή, ώστε να τις λαμβάνουν μόνο οι ενεργοί αγρότες και κτηνοτρόφοι, με ακατάσχετο χαρακτήρα.
Στα αιτήματα περιλαμβάνονται η κατάργηση ΑΤΑΚ και ΚΑΕΚ για μικρά αγροτεμάχια, άμεσοι έλεγχοι και πληρωμή δεσμευμένων ΑΦΜ, η πληρωμή του Μέτρου 23 και η ορθή λειτουργία του Monitoring. Παράλληλα, ζητείται να σταματήσουν οι αθρόες εισαγωγές και οι «ελληνοποιήσεις» προϊόντων, πάγωμα και ρύθμιση οφειλών χωρίς τόκους, να μην μειωθούν οι πόροι της ΚΑΠ, κατάργηση του ηλεκτρονικού δελτίου αποστολής και άμεσος διπλασιασμός των αγροτικών συντάξεων.
Ξεχωριστή θέση στη λίστα κατέχουν δύο ζητήματα που χαρακτηρίζονται απολύτως κρίσιμα. Το πρώτο αφορά την ευλογιά στην κτηνοτροφία, με αιτήματα για εμβολιασμό των ζώων, πλήρη αποζημίωση για τα θανατωμένα κοπάδια, αναπλήρωση χαμένου εισοδήματος και δωρεάν ανασύσταση των κοπαδιών, καθώς και αποζημιώσεις για τον καταρροϊκό πυρετό.
Το δεύτερο αφορά το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τους αγρότες να ζητούν να επιστραφούν τα χρήματα στους πραγματικούς δικαιούχους, να μην επιβαρυνθούν οι ίδιοι με πρόστιμα, να αποδοθούν πολιτικές και ποινικές ευθύνες και να δοθούν τα ονόματα στη δημοσιότητα. Παράλληλα, απαιτούν εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ισχυρό ελεγκτικό μηχανισμό και ρητή άρνηση ένταξής του στην ΑΑΔΕ.
Η λίστα των αιτημάτων όπως κοινοποιήθηκαν από την Πανελλαδική Επιτροπή Μπλόκων έχει ως εξής:
- Να σταματήσει η κρατική καταστολή, ο αυταρχισμός και τα αγροτοδικεία – παραγραφή όλων των δικογραφιών για τις κινητοποιήσεις στους αγωνιστές αγρότες με απόφαση της Βουλής.
- Απαιτούμε εδώ και τώρα την καταβολή όλων των χρωστούμενων από την Κυβέρνηση.
- Κατώτερες εγγυημένες τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να αφήνουν βιώσιμο εισόδημα για να καλύψουμε τις βιοποριστικές ανάγκες και τα έξοδα καλλιέργειας
- Μείωση του κόστους παραγωγής. Αφορολόγητο πετρέλαιο στην αντλία και επαναπροσδιορισμός των λίτρων ανά καλλιέργεια, πλαφόν στην τιμή του αγροτικού ρεύματος στα 7 λεπτά/Kwh και κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, επιδότηση στα μέσα και εφόδια και κατάργηση του ΦΠΑ.
- Αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος για το 2025 σε όλα τα προϊόντα που έχουν καταρρεύσει οι τιμές τους κάτω από το κόστος παραγωγής.
- Να γίνουν τα αναγκαία έργα υποδομής που το αγροτικό κίνημα διεκδικεί σε κάθε περιοχή. (π.χ άρδευση και αντιπλημμυρική/αντιπυρική θωράκιση, αγροτική οδοποιία κλπ).
- Να αλλάξει ο κανονισμός του ΕΛΓΑ ώστε να ασφαλίζει και να αποζημιώνει την παραγωγή και το κεφάλαιο στο 100% από όλους τους φυσικούς κινδύνους και νόσους σε όλα τα στάδια της παραγωγής με επαρκή κρατική χρηματοδότηση.
- Σύνδεση της επιδότησης με την παραγωγή στη γεωργία και με το ζωικό κεφάλαιο στην κτηνοτροφία. Όσοι παράγουν και είναι πραγματικοί αγρότες και κτηνοτρόφοι, αυτοί να παίρνουν τις επιδοτήσεις και να είναι ακατάσχετες.
- Κατάργηση ΑΤΑΚ-ΚΑΕΚ σε χωράφια κάτω των 20 στρεμμάτων λόγω πολυτεμαχισμού και πολυιδιοκτησίας. Νομοθετική θέσπιση της ανταλλαγής αγροτεμαχίων λόγω έλλειψης αναδασμών και πολυτεμαχισμού. Άμεσοι έλεγχοι και πληρωμή όλων των δεσμευμένων ΑΦΜ. Πληρωμή του Μέτρου 23. Να δουλέψει σωστά το Monitoring.
- Να σταματήσουν οι αθρόες εισαγωγές και οι «Ελληνοποιήσεις» ομοειδών προϊόντων χωρίς δασμούς πχ Mercosur και άλλες συμφωνίες της Ε.Ε.
- Να υπάρξει πάγωμα των οφειλών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, ΚΕΑΟ, ΔΟΥ, τράπεζες, ΔΕΗ και ρύθμιση των χρεών με άτοκες δόσεις χωρίς προκαταβολή.
- Να μην υπάρξει μείωση των πόρων της ΚΑΠ για την πολεμική προετοιμασία όπως ήδη ετοιμάζουν να προχωρήσουν σε περικοπή.
- Να καταργηθεί το ηλεκτρονικό δελτίο αποστολής που στέλνει ο παραγωγός από το χωράφι.
- Άμεσα διπλασιασμός των αγροτικών συντάξεων.
Ξεχωρίζουμε δυο φλέγοντα ζητήματα
ΕΥΛΟΓΙΑ στην κτηνοτροφία με εμβολιασμό των ζώων, πλήρη αποζημίωση για τα θανατωμένα ζώα, αναπλήρωση του χαμένου εισοδήματος, δωρεάν ανασύσταση των κοπαδιών. Να υπάρχει αποζημίωση για τον καταρροϊκό πυρετό.
Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Να επιστραφούν και να μοιραστούν τα χρήματα που κλάπηκαν στους πραγματικούς δικαιούχους, δεν θα πληρώσουμε εμείς τα πρόστιμα, να αποδοθούν οι πολιτικές και ποινικές ευθύνες και να δοθούν τα ονόματα στην δημοσιότητα. Εξυγίανση του ΟΠΕΚΕΠΕ, ελεγκτικός
μηχανισμός και να μην ενταχθεί στην ΑΑΔΕ».
