Η δεύτερη ημέρα των Χριστουγέννων δεν περνά απλώς ως συνέχεια των εορτών. Για την Ορθόδοξη Εκκλησία έχει ιδιαίτερο βάρος, γιατί η προσοχή μετακινείται από το γεγονός της Γέννησης σε ένα πρόσωπο που βρίσκεται στον πυρήνα του. Είναι μια ημέρα που, για πολλούς, μοιάζει ήσυχη στο ημερολόγιο, αλλά στην ουσία έχει βαθιά θεολογική και πνευματική σημασία.
Παράλληλα, το εορτολόγιο της ημέρας φέρνει στο προσκήνιο ονόματα που ακούγονται παντού στην ελληνική καθημερινότητα. Οι ευχές δίνουν και παίρνουν, όμως η ουσία της ημέρας δεν περιορίζεται σε μια απλή ονομαστική γιορτή. Η Εκκλησία θυμίζει τι ακολουθεί τη Γέννηση και γιατί αυτό δεν είναι τυπικό.
Η μεγάλη τιμή της 26ης Δεκεμβρίου
Σήμερα, Παρασκευή 26 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το εορτολόγιο του 2025, τιμάται η Σύναξις της Υπεραγίας Θεοτόκου και η μνήμη του Αγίου Κωνσταντίου του Ρώσου εν Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για μια ημέρα που η Εκκλησία την τοποθετεί αμέσως μετά τα Χριστούγεννα, όχι ως τυπική επανάληψη, αλλά ως ουσιαστική συνέχεια της εορτής.
Η Σύναξη δεν παρουσιάζεται ως κάτι δευτερεύον. Αντίθετα, η ημέρα λειτουργεί ως σταθερό σημείο υπενθύμισης ότι το γεγονός της Γέννησης δεν αποκόπτεται από την παρουσία της Θεοτόκου. Η Εκκλησία στρέφει το βλέμμα της σε εκείνη που στάθηκε στο κέντρο του μεγάλου γεγονότος.
Γιατί η Σύναξη θεωρείται συνέχεια των Χριστουγέννων
Το νόημα που δίνεται στη Σύναξη είναι ξεκάθαρο. Η Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου δεν περιγράφεται ως δεύτερη γιορτή, αλλά ως σιωπηλή και ουσιαστική συνέχεια των Χριστουγέννων. Η ημέρα τιμά τη γυναίκα που, με την ελεύθερη συγκατάθεσή της, άνοιξε τον δρόμο για την Ενανθρώπηση του Θεού.
Η προσέγγιση αυτή κρατά τον πυρήνα της εορτής σταθερό. Δεν στέκεται μόνο στο χαρμόσυνο μήνυμα της Γέννησης, αλλά δείχνει και το ανθρώπινο πρόσωπο που συνδέεται άμεσα με αυτό. Η Γέννηση, όπως υπογραμμίζεται, δεν νοείται χωρίς την παρουσία, την ταπείνωση και την πίστη της Θεοτόκου.
Η Θεοτόκος ως πρόσωπο και όχι ως σύμβολο
Στο κείμενο τονίζεται ότι η Παναγία δεν προβάλλεται ως σύμβολο, αλλά ως πρόσωπο. Ως Μητέρα, ως άνθρωπος που είπε το ναι χωρίς όρους και χωρίς εγγυήσεις, με απόλυτη εμπιστοσύνη στο θέλημα του Θεού. Η Εκκλησία συνάγεται γύρω της για να την ευχαριστήσει και να αναγνωρίσει πως το θαύμα της Γέννησης δεν αποκόπτεται από τη δική της στάση και διαδρομή.
Αυτός είναι και ο λόγος που η ημέρα διαβάζεται ως συνέχεια και όχι ως τυπική επανάληψη. Η τιμή προς τη Θεοτόκο δεν μετατοπίζει το κέντρο από τον Χριστό, αλλά φωτίζει τον τρόπο με τον οποίο η εορτή γίνεται κατανοητή μέσα στο εκκλησιαστικό βίωμα.
Ποιοι γιορτάζουν σήμερα
Σύμφωνα με το εορτολόγιο, σήμερα έχουν γιορτή τα εξής ονόματα
Εμμανουήλ, Μανώλης, Μανόλης, Μανουήλ, Μάνος, Μανούσος, Μανουσάκης, Μανουσάκι, Εμμανουέλλα, Εμμανουέλα, Έμμυλι, Μανουέλα, Μανωλία
Κωνστάντιος, Κωστάντιος, Κωνσταντία, Κωσταντία, Ντία
Υπάρχουν και άλλες ημερομηνίες κατά τις οποίες γιορτάζουν ορισμένα από τα παραπάνω ονόματα.
Το μήνυμα της ημέρας όπως αποτυπώνεται στην υμνολογία
Στο κείμενο παρατίθεται και το απολυτίκιο της ημέρας, το οποίο συνοψίζει το πνεύμα της εορτής, παρουσιάζοντας τη Θεοτόκο να κρατά ως βρέφος Εκείνον που δεσπόζει στα πάντα. Η υμνολογία λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η τιμή προς την Παναγία συνδέεται άμεσα με το γεγονός της Γέννησης και την πίστη που το συνοδεύει.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς βρέφος βαστάζουσα, ἐν ταὶς ἀγκάλαις Ἁγνή, τὸν πάντων δεσπόζοντα, σάρκα λαβόντα ἔκ σοῦ, χαρᾶς ὤφθης πρόξενος, ὅθεν πᾶσα ἡ κτίσις, ἀνυμνεῖ χαρμοσύνως, σήμερον Θεοτόκε, τὴν φρικτήν σου λοχείαν πηγὴν γὰρ ἀθανασίας, κόσμω ἐκύησας.
