Μια πρωτοφανής απαγόρευση τέθηκε σε ισχύ στην Αυστραλία και οι έφηβοι της χώρας βιώνουν κάτι που θεωρούσαν αδιανόητο. Η πρόσβαση στα social media κόπηκε για όλους τους χρήστες κάτω των δεκαέξι ετών και η είδηση προκάλεσε έναν διαδικτυακό σεισμό γεμάτο θλίψη, χιούμορ, αμηχανία και θυμό. Παιδιά που μεγάλωσαν με τα social αναγκάζονται τώρα να αποχαιρετήσουν τις πλατφόρμες που συνόδευσαν κάθε στιγμή της καθημερινότητάς τους και το γεγονός μοιάζει με τελετή λήξης μιας ολόκληρης ψηφιακής εποχής.

Αποχαιρετιστήρια μηνύματα στα μεσάνυχτα

Λίγες ώρες πριν η απαγόρευση γίνει ενεργή, TikTok, Instagram και Reddit γέμισαν με μηνύματα αποχαιρετισμού. Η εικόνα θύμιζε ψηφιακό προσκλητήριο σε μια τελευταία συνάντηση πριν από το τέλος. Έφηβοι ανέβαζαν βίντεο αντίστροφης μέτρησης, memes, τραγούδια και συγκινητικά σχόλια, ανακοινώνοντας στους ακολούθους τους ότι η παρουσία τους θα χαθεί μέχρι να ενηλικιωθούν. Κάποιοι το αντιμετώπισαν με χιούμορ και κάποιοι με απόγνωση. Το κλίμα έδεσε με τον χαρακτηριστικό αυτοσαρκασμό της Gen Z, όμως πίσω από τις αστείες ατάκες υπήρχε μια πραγματική ανησυχία για την ξαφνική αλλαγή.

Η κυβέρνηση μπλόκαρε ήδη τουλάχιστον διακόσιες χιλιάδες λογαριασμούς στο TikTok και οι αριθμοί αναμένεται να αυξηθούν σημαντικά μέσα στις επόμενες ημέρες. Οι πλατφόρμες έχουν εντολή να αποκόψουν περίπου ένα εκατομμύριο χρήστες, διαφορετικά θα αντιμετωπίσουν αυστηρά πρόστιμα. Η Αυστραλία γίνεται έτσι η πρώτη χώρα παγκοσμίως που επιβάλλει καθολικό αποκλεισμό ανηλίκων από τα κοινωνικά δίκτυα.

Η νέα πραγματικότητα για τη Gen Z

Οι αντιδράσεις των παιδιών αποτυπώνουν το μέγεθος της αλλαγής. Πολλοί έφηβοι δήλωσαν ότι θα τους λείψουν οι διαδικτυακοί τους φίλοι, τα αγαπημένα τους memes και το περιεχόμενο που αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Ο θρήνος είχε και χιουμοριστικές στιγμές, όπως χρήστες που ανέβασαν αποχαιρετιστήρια βίντεο με μουσική υπόκρουση το Skyfall της Αντέλ, σαν να επρόκειτο για το τέλος ενός κινηματογραφικού σύμπαντος. Άλλοι εξέφρασαν πραγματικό φόβο ότι θα μείνουν χωρίς παρέες, αφού μεγάλο μέρος της κοινωνικής τους ζωής εξελισσόταν μέσα από τα social.

Αναρτήσεις στο Reddit αποκάλυψαν ακόμη πιο φορτισμένες αντιδράσεις. Ένας δεκατριάχρονος έγραψε ότι δεν έχει φίλους εκτός διαδικτύου και φοβάται πως θα μείνει απολύτως μόνος για τα επόμενα τρία χρόνια μέχρι να γίνει δεκαέξι. Άλλοι χρήστες ανησυχούν πως θα χαθούν playlists, λογαριασμοί και δεδομένα που συνέλεγαν για χρόνια. Η μετάβαση δεν είναι απλή και η συναισθηματική επιρροή της απόφασης φαίνεται να είναι πολύ πιο έντονη από όσο υπολόγιζε η κυβέρνηση.

Οι πρώτες συγκρούσεις και ο πολιτικός απόηχος

Δεν έλειψαν και οι πολιτικές αντιδράσεις. Ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζι έχασε χιλιάδες ακολούθους μέσα σε μια νύχτα, ενώ πολλοί έφηβοι έσπευσαν να του γράψουν ότι θα θυμηθούν αυτή την απόφαση όταν έρθει η ώρα να ψηφίσουν. Το χτύπημα αυτό μπορεί να είναι συμβολικό, αλλά δείχνει την ένταση που προκάλεσε ο νέος νόμος. Μερικοί έφηβοι ωστόσο υποστήριξαν ότι η απαγόρευση ίσως κάνει καλό, καθώς η υπερβολική χρήση των social έχει καταναλώσει μεγάλο μέρος της ζωής τους.

Η κυβέρνηση δικαιολογεί το μέτρο με αναφορές στην ψυχική υγεία και την ασφάλεια των ανηλίκων. Επισημαίνει ότι η ξαφνική απόσυρση δεν στοχεύει τιμωρητικά αλλά προστατευτικά. Παρά τις διαβεβαιώσεις όμως, η κοινωνική συζήτηση έχει φουντώσει και πολλοί θεωρούν ότι η καθολική απαγόρευση ίσως να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει.

Μια πολιτισμική ρήξη

Η απαγόρευση των social media δεν είναι απλώς ένα τεχνικό μέτρο αλλά μια αλλαγή που επηρεάζει βαθιά τον τρόπο με τον οποίο οι νέοι κοινωνικοποιούνται, δημιουργούν παρέες και αντιλαμβάνονται τον κόσμο. Πλατφόρμες όπως το TikTok και το Instagram δεν είναι απλά εφαρμογές αλλά καθημερινά περιβάλλοντα ζωής για εκατομμύρια παιδιά. Η απόσυρσή τους δημιουργεί μια πολιτισμική ρήξη και ένα κενό που μένει να δούμε πώς θα καλυφθεί.

Η Αυστραλία μπαίνει σε αχαρτογράφητα νερά και οι επόμενες εβδομάδες θα δείξουν αν η ριζική αυτή απόφαση θα λειτουργήσει ή αν θα οδηγήσει σε νέες εντάσεις. Μέχρι τότε, τα αποχαιρετιστήρια μηνύματα των ανηλίκων θυμίζουν πόσο βαθιά έχει ριζώσει η ψηφιακή κουλτούρα μέσα στην καθημερινότητα της νέας γενιάς. Το τέλος που πολλοί έγραψαν στα προφίλ τους ίσως να μην είναι πραγματικό τέλος, αλλά η αρχή μιας νέας εποχής που τώρα ξεκινά.