Εν μέσω της συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα (COP30), κλιμακώνεται η πίεση για την ανατροπή μιας δεκαετούς περιβαλλοντικής επιτυχίας, εντείνοντας τον κίνδυνο μιας νέας έξαρσης της αποψίλωσης του Αμαζονίου, του μεγαλύτερου τροπικού δάσους του κόσμου, σύμφωνα με το BBC

Το τροπικό δάσος απειλείται με μια αναζωπύρωση της αποψίλωσης, καθώς εντείνονται οι προσπάθειες για την ανατροπή μιας μακροχρόνιας απαγόρευσης που το έχει προστατεύσει.

Η απαγόρευση αφορά στην πώληση σόγιας που καλλιεργήθηκε σε εκτάσεις που αποψιλώθηκαν μετά το 2008. Θεωρείται ευρέως ότι κάτι τέτοιο περιόρισε σημαντικά την αποψίλωση και έχει αναγνωριστεί ως μια παγκόσμια περιβαλλοντική επιτυχία. Ωστόσο, ισχυρά αγροτικά συμφέροντα στη Βραζιλία, υποστηριζόμενα από μια ομάδα Βραζιλιάνων πολιτικών, πιέζουν για την άρση των περιορισμών, την ώρα που η διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα (COP30) εισέρχεται στη δεύτερη εβδομάδα της.

Η «αντιπαράθεση του καρτέλ» και ο κίνδυνος της καταστροφής

Οι επικριτές της απαγόρευσης την αποκαλούν ένα άδικο «καρτέλ», υποστηρίζοντας ότι επιτρέπει σε μια μικρή ομάδα ισχυρών εταιρειών να κυριαρχεί στο εμπόριο σόγιας του Αμαζονίου.

Από την άλλη πλευρά, περιβαλλοντικές ομάδες έχουν προειδοποιήσει ότι η κατάργηση της απαγόρευσης θα αποτελούσε «καταστροφή», ανοίγοντας τον δρόμο για ένα νέο κύμα καταπάτησης γης με σκοπό τη φύτευση περισσότερης σόγιας στο μεγαλύτερο τροπικό δάσος του κόσμου.

Επιστήμονες επισημαίνουν ότι η συνεχιζόμενη αποψίλωση, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ωθεί ήδη τον Αμαζόνιο προς ένα πιθανό «σημείο καμπής» – ένα όριο πέρα από το οποίο το τροπικό δάσος δεν θα μπορεί πλέον να αυτοσυντηρηθεί.

Διχασμένη η Βραζιλία

Η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός σόγιας παγκοσμίως, μια βασική καλλιέργεια που χρησιμοποιείται ως ζωοτροφή. Στην πραγματικότητα, περίπου το 10% της σόγιας που χρησιμοποιείται στις ζωοτροφές του Ηνωμένου Βασιλείου (για την εκτροφή κοτόπουλων, βοοειδών, χοίρων και ιχθυοκαλλιεργειών) προέρχεται από τον βραζιλιάνικο Αμαζόνιο.

Πολλές μεγάλες εταιρείες τροφίμων του Ηνωμένου Βασιλείου υποστηρίζουν σθεναρά την απαγόρευση, επίσημα γνωστή ως «Μορατόριουμ Σόγιας του Αμαζονίου» (Amazon Soy Moratorium), καθώς διασφαλίζει ότι οι αλυσίδες εφοδιασμού τους παραμένουν απαλλαγμένες από την αποψίλωση.

Ωστόσο, οι Βραζιλιάνοι αντίπαλοι της συμφωνίας ζήτησαν πρόσφατα από το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας να ανοίξει εκ νέου έρευνα για το κατά πόσον το μορατόριουμ συνιστά ανταγωνιστική συμπεριφορά.

Η πρόκληση έχει διχάσει ακόμη και τη βραζιλιάνικη κυβέρνηση. Ενώ το υπουργείο Δικαιοσύνης αναφέρει πιθανά στοιχεία αντιανταγωνιστικής συμπεριφοράς, το υπουργείο Περιβάλλοντος και η Ομοσπονδιακή Εισαγγελία έχουν υπερασπιστεί δημόσια το μορατόριουμ.