Η σιωπηλή απειλή δεν βρίσκεται πλέον μόνο στη Γη. Έχει ανέλθει σε τροχιά, καθώς η Ρωσία και η Κίνα εντείνουν δραματικά τις διαστημικές τους δραστηριότητες, προκαλώντας μια βαθιά, υπαρξιακή ανησυχία στις δυτικές δυνάμεις. Το διάστημα, κάποτε το απόλυτο σύνορο, μετατρέπεται σε ένα νέο πεδίο μάχης, όπου η κατασκοπεία και οι επιθέσεις σε δορυφόρους μπορούν να παραλύσουν ολόκληρες κοινωνίες.

Αξιωματούχοι από τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν εκπέμψει ξεκάθαρες προειδοποιήσεις: ρωσικοί και κινεζικοί δορυφόροι εντοπίζονται πλέον συχνά να κατασκοπεύουν, να παρεμβάλλουν, ή ακόμα και να παρακολουθούν τα διαστημικά μέσα των δυτικών συμμάχων.

"Πρωτοπορεί" η Αυστραλία! Ξεκινά την επέκταση του συστήματος της ψηφιακής ταυτότητας

Η Ρωσική απειλή σε εβδομαδιαία βάση

Η ένταση κλιμακώνεται. Ο Γερμανός Υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, ήταν αφοπλιστικός: «Οι ενέργειες της Ρωσίας, ιδίως στο διάστημα, αποτελούν θεμελιώδη απειλή για όλους μας, μια απειλή που δεν μπορούμε πλέον να αγνοούμε».

Πρόσφατα, δύο ρωσικοί δορυφόροι αναγνώρισης πλησίασαν και παρακολουθούσαν στενά δύο δορυφόρους της IntelSat που χρησιμοποιούνται από τις γερμανικές και συμμαχικές Ένοπλες Δυνάμεις. Αυτή η «αόρατη» παρακολούθηση στοχεύει στην υποκλοπή σημάτων και στη συλλογή ζωτικών πληροφοριών. Ο επικεφαλής της Διοίκησης Διαστήματος του Ηνωμένου Βασιλείου επιβεβαίωσε ότι ρωσικοί δορυφόροι δημιουργούν παρεμβολές στα βρετανικά συστήματα «σε εβδομαδιαία βάση».

Πέρα από την κατασκοπεία, η Ρωσία έχει ιστορικό δοκιμών μηχανισμών που μοιάζουν με όπλα. Υπάρχει η σοβαρή ανησυχία για «εν υπνώσει» μονάδες, έτοιμες να πλήξουν ανά πάσα στιγμή. Την ίδια στιγμή, η άρνηση της Ρωσίας να υποστηρίξει απόφαση του ΟΗΕ κατά της ανάπτυξης πυρηνικών όπλων στο διάστημα εντείνει τους φόβους για κλιμάκωση που θα μπορούσε να εξουδετερώσει πλήρως τα δορυφορικά συστήματα.

Πώς λειτουργεί η «κατασκοπεία» μέσω δορυφόρων 

Γενικά, είναι σχετικά εύκολο για τις διαστημικές δυνάμεις να εντοπίσουν και να παρακολουθήσουν ξένους δορυφόρους, αλλά πολύ πιο δύσκολο να προσδιορίσουν τις πραγματικές τους δυνατότητες και προθέσεις.

Οι αρχές εκτιμούν τις προθέσεις των ρωσικών δορυφόρων με βάση τη θέση τους στο διάστημα, από το ποιοι άλλοι δορυφόροι βρίσκονται κοντά και τα ιστορικά πρότυπα συμπεριφοράς παρόμοιων δορυφόρων, σύμφωνα με τον Κλέιτον Σουόουπ, αναπληρωτή διευθυντή του Aerospace Security Project στο Center for Strategic and International Studies (CSIS) στην Ουάσιγκτον.

Για παράδειγμα, αν ένας ρωσικός δορυφόρος παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα κοντά σε έναν ευρωπαϊκό δορυφόρο επικοινωνιών, οι αρχές μπορούν να συμπεράνουν ότι βρίσκεται εκεί για να κατασκοπεύσει.

Η Ευρώπη διαλύεται! Οι Βρυξέλλες χρηματοδοτούν, το Κίεβο εισπράττει και τα κράτη-μέλη χρεωκοπούν

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι οι ρωσικοί δορυφόροι που πλησίασαν τους δύο δορυφόρους IntelSat, οι οποίοι χρησιμοποιούνται εν μέρει από τη Γερμανία, είχαν στόχο την υποκλοπή σημάτων.

Παράλληλα, σε χαμηλότερες τροχιές, ρωσικοί δορυφόροι έχουν στο παρελθόν δοκιμάσει μηχανισμούς που μοιάζουν με όπλα και εκτόξευσαν βλήματα, δήλωσε ο Σουόουπ στο CNN. Οι αρχές μπορούν να αναγνωρίσουν δορυφόρους με παρόμοια χαρακτηριστικά και να εκτιμήσουν ότι αποτελούν φυσική απειλή για τα διαστημικά μέσα άλλων χωρών.

«Οι Ρώσοι έχουν ιστορικό στο να χρησιμοποιούν τέτοιου είδους δορυφόρους που παρακολουθούν άλλους δορυφόρους, με τρόπο που θα μπορούσε να θυμίζει μια “εν υπνώσει” μονάδα, έτοιμη να χτυπήσει ανά πάσα στιγμή», δήλωσε ο Κλέιτον Σουόουπ.

«Είναι πολύ δύσκολο να γίνει διάκριση ανάμεσα σε μια απειλή στρατιωτικού τύπου —όπως ένα όπλο— και μια απειλή συλλογής πληροφοριών,» πρόσθεσε.

«Σε πολλές περιπτώσεις, γίνονται πολλές εικασίες σχετικά με το ποιες είναι οι πραγματικές δυνατότητες ενός δορυφόρου και ποιες οι προθέσεις του χειριστή του».

Η Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία έχει στο παρελθόν υποβαθμίσει τον κίνδυνο από τις δοκιμές όπλων που πραγματοποιεί στο διάστημα.

Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη, αδιαφανής δύναμη

Ενώ η ρωσική απειλή είναι πιο άμεση για την Ευρώπη, η Κίνα θεωρείται από τους ειδικούς ως η εξίσου μεγάλη, αν όχι μεγαλύτερη, απειλή. Οι αναλυτές του CSIS επισημαίνουν ότι οι κινεζικές δραστηριότητες είναι ιδιαίτερα έντονες και, το πιο ανησυχητικό, οι στόχοι του Πεκίνου παραμένουν πιο αδιαφανείς.

Αν και ο κίνδυνος καθυστέρησης είναι υπαρκτός, υπάρχουν ενδείξεις ότι η Ρωσία δεν έχει ενσωματώσει τα δορυφορικά της συστήματα στο στρατιωτικό της δίκτυο τόσο αποτελεσματικά όσο άλλες διαστημικές δυνάμεις.

Η Κίνα έχει επιδείξει εξαιρετικά σύνθετους ελιγμούς, πλησιάζοντας δορυφόρους με απίστευτη ταχύτητα και ακρίβεια. Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί ένας κινεζικός δορυφόρος εξοπλισμένος με ρομποτικό βραχίονα, ικανό να μετακινεί —και δυνητικά να καταστρέφει— άλλους δορυφόρους.

Αυτή η διαφαινόμενη απειλή έχει οδηγήσει τη Δύση σε μια βιαστική, αλλά αναγκαία, αντίδραση. Η Γερμανία δεσμεύτηκε να διαθέσει έως και 35 δισεκ. ευρώ τα επόμενα πέντε χρόνια για διαστημικά προγράμματα, επιχειρώντας να καλύψει το χαμένο έδαφος.

Το Ηνωμένο Βασίλειο δοκιμάζει αισθητήρες για την ανίχνευση απειλών λέιζερ, ενώ η Γαλλία πιέζει για την ανάπτυξη των λεγόμενων «δορυφόρων-σωματοφυλάκων» — σκάφη με αποστολή την προστασία άλλων δορυφόρων.

Δήλωση ΣΟΚ από την Μαρία Δαμανάκη! "Ναι σε κοινό πάρκο με την Τουρκία και συμφωνία για τα χωρικά ύδατα"

Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν ακόμη ένα ιστορικό πλεονέκτημα, αλλά οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι καλούνται να επισπεύσουν τις ενέργειές τους. Το ΝΑΤΟ έχει ήδη ανακηρύξει το διάστημα ως «πεδίο επιχειρησιακής δράσης» και, το πιο κρίσιμο, αποφάσισε ότι το Άρθρο 5 —η επίθεση εναντίον ενός είναι επίθεση εναντίον όλων— θα ισχύει και για το διάστημα.

Ο κίνδυνος είναι ορατός γιατί μια καθυστέρηση στην ενίσχυση της διαστημικής άμυνας μπορεί να αφήσει τη Δύση ευάλωτη σε μια νέα μορφή υβριδικού πολέμου. Η σιωπηλή σύγκρουση πάνω από τα κεφάλια μας δεν είναι πλέον επιστημονική φαντασία, αλλά μια σκληρή γεωπολιτική πραγματικότητα που απαιτεί άμεση και αποφασιστική αντίδραση.

Οι αναλυτές έχουν επίσης εντοπίσει ενδείξεις ότι η Ρωσία προμηθεύεται εμπορικές δορυφορικές εικόνες από την ιδιωτική αγορά, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι εγχώριες δυνατότητές της δεν είναι επαρκώς ανεπτυγμένες.