Η ανομβρία και η γενικευμένη ξηρασία είναι πλέον ένα συνεχές φαινόμενο στην περιοχή πέριξ της Ανατολικής Μεσογείου, επηρεάζοντας την Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία, το Ιράν, το Ισραήλ και άλλες χώρες σε βαθμό άκρως ανησυχητικό πλέον.

Η πολύχρονη ξηρασία στο Ιράν για παράδειγμα, έχει φτάσει σε απίστευτα επίπεδα καθώς χιλιάδες Σιίτες συγκεντρώνονται στα τζαμιά της χώρας για να προσευχηθούν για βροχή, αναφέρει το Sigmalive.

Όμως, όπως υπογραμμίζουν αναλυτές, καμία επίκληση, θρησκευτική ή άλλη, δεν μπορεί να αντισταθμίσει δεκαετίες κακής διαχείρισης υδάτων.

Η ξηρασία δεν είναι συγκυριακό φαινόμενο, αφού εδώ και πολλά χρόνια , οι Ιρανοί βιώνουν λιγοστές βροχοπτώσεις, με τα αποθέματα νερού σε ταμιευτήρες να έχουν καταρρεύσει σε κρίσιμα επίπεδα.

Το 10% των φραγμάτων της χώρας είναι ερημοποιημένα και ο πρόεδρος της χώρας Μ. Πεζεσκιάν έκανε μια απελπιστική προειδοποίηση: “αν η κατάσταση επιδεινωθεί, η ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή της Τεχεράνης ενδέχεται να χρειαστεί εκκένωση”.

Η κρίση του νερού στο Ιράν είναι παρόμοια με αυτή της Συρία.

Τότε η χώρα αυτή είχε μια τεράστια ξηρασία η οποία ήταν η χειρότερη από την εμφάνιση των πρώτων αγροτικών πολιτισμών στην περιοχή.

Η ξηρασία προκάλεσε μεγάλες κοινωνικές εντάσεις, τις οποίες ακολούθησε βίαιη καταστολή από το καθεστώς Άσαντ και στη συνέχεια ένας καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος.

Τώρα με όπλο το νερό και τον έλεγχο των ποταμών Ευφράτη και Τίγρη, οι Τούρκοι επιχειρούν ήδη να ελέγξουν την περιοχή.

Το στυγνό τουρκικό καθεστώς έχει κατασκευάσει τεράστια συμπλέγματα φραγμάτων ελέγχοντας 100% τις ροές ύδατος σε Συρία και Ιράκ.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η παροχή νερού προς το Ιράκ μέσω των δύο ποταμών έχει μειωθεί κατά 60%.
Τουρκία και Ιράκ υπέγραψαν πρόσφατα μια συμφωνία διαχείρισης υδάτων, παρακάμπτοντας τις συγκρούσεις στο βόρειο Ιράκ.

Μέσα σε αυτό το τρομερό άνυδρο σκηνικό στην ευρύτερη περιοχή το Ισραήλ αντιτάσσει μια τρομερά νέα τεχνολογία συλλογής ύδατος.

Το Ισραήλ εφαρμόζει τεχνολογίες ανακύκλωσης, διατήρησης και αφαλάτωσης, οι οποίες του δίνουν τεράστιο στρατηγικό πλεονέκτημα σε μια περιοχή όπου οι φυσικοί υδάτινοι πόροι είναι λίγοι.

Το νερό όμως αποτελεί και εργαλείο γεωπολιτικής επιρροής.

Η συμφωνία ειρήνης του 1994 με την Ιορδανία, για παράδειγμα, προέβλεπε την παροχή 50 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων επεξεργασμένου νερού ετησίως, όγκο που το 2021 διπλασιάστηκε.

Ωστόσο, ο πόλεμος στη Γάζα και η σύγκρουση με τη Χαμάς από το 2023 έφεραν ρήξη στις σχέσεις με την Ιορδανία. 

Η Ιορδανία είναι μια χώρα με τεράστιο πρόβλημα σχετικά με το νερό.

Η χώρα αυτή είναι από τις ξηρότερες παγκοσμίως, με πληθυσμό που εκτοξεύτηκε από 3 εκατομμύρια τη δεκαετία του 1980 σε 11 εκατομμύρια σήμερα, λόγω υψηλών ρυθμών γεννήσεων και προσφυγικών ροών από Συρία, Ιράκ και Παλαιστίνη.

Η Εθνική Στρατηγική ύδατος η οποία φτάνει έως το 2040 και το φιλόδοξο έργο αφαλάτωσης και μεταφοράς νερού Άκαμπα–Αμμάν,θα δώσουν κάποιες ανάσες, αλλά το κόστος είναι τεράστιο και ο χρόνος υλοποίησης πολύ μεγάλος.
Μέχρι τότε, το Αμμάν θα παραμένει εξαρτημένο από χώρες που ελέγχουν τις ροές των ποταμών Ιορδάνη και Γιαρμούκ.

Στην Αφρική, μια πιθανή μεγάλη κρίση έχει θέμα τον ποταμό Νείλο. Το Φράγμα της Αιθιοπίας (GERD), που εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο, αποτελεί τον μεγαλύτερο υδροηλεκτρικό σταθμό της ηπείρου, προκαλώντας την οργή των Αιγυπτίων.

Η  Αίγυπτο είναι μια εντελώς άνυδρη χώρα, και ο ποταμός Νείλος ( που Αρχαίοι Αιγύπτιοι θεωρούσαν θεό) είναι  η μοναδική πηγή τους, για αυτό και η ηγεσία της χώρας έχει εκτοξεύσει απειλές στην Αιθιοπία για το έργο που υλοποιήθηκε, προδικάζοντας ακόμα και πιθανή πολεμική αναμέτρηση.

Η κρίση του νερού μεγαλώνει επικίνδυνα, και το ύδωρ μετατρέπεται σε παράγοντα στρατιωτικής και διπλωματικής πίεσης. Η επόμενη δεκαετία θα κριθεί από το ποιος ελέγχει ροές, υποδομές, τεχνολογίες αφαλάτωσης, ανακύκλωσης και μεταφοράς.

Μέσα σε όλα αυτά το πρόβλημα έχει φτάσει και την Ελλάδα, στην οποία ποτάμια και λίμνες αδειάζουν πολύ γρήγορα, ενώ δεν υπάρχει ακόμη κάποιο σαφές σχέδιο συλλογής ύδατος.

Αυτό που είναι σαφές από όλα αυτά όμως είναι το γεγονός ότι ο επόμενος μεγάλος πόλεμος στην περιοχή μας, πέριξ της Μεσογείου θα γίνει για το νερό, και αυτό ας το έχουμε κατά νου εδώ στην χώρα μας, για να τρέξουμε προγράμματα και έργα, για να μην φτάσουμε σε επίπεδα σαν αυτό της Ιορδανίας, ή του Ιράκ.