Ο Ακίλα Σάλεχ, ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Λιβύης, η οποία εδρεύει στη Βεγγάζη, απέρριψε δημόσια το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο για πρώτη φορά μετά την υπογραφή του το 2019. Η δήλωση αυτή έρχεται λίγες μόλις ημέρες μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Λιβυκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο Ακίλα Σάλεχ χαρακτήρισε τη συμφωνία ανίσχυρη και χωρίς νομική βάση. Παράλληλα, με την τοποθέτησή του, άνοιξε τον δρόμο για συνομιλίες με την Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Τουρκία, με στόχο τη ρύθμιση και την οριοθέτηση των μεταξύ τους θαλάσσιων ζωνών.
Είναι εξαιρετικά αξιοσημείωτο ότι ο Σάλεχ, ο οποίος ενεργεί σε πλήρη συνεργασία με τον Στρατάρχη Χάφταρ, επιμένει στην ακυρότητα του Μνημονίου. Αυτό το γεγονός αποκλείει οριστικά τα σενάρια που ήθελαν τη λιβυκή Βουλή να επικυρώνει τη συμφωνία. Πρόκειται για μια κορυφαία εξέλιξη, καθώς η δήλωση του Σάλεχ απονομιμοποιεί κάθε ενέργεια για την πρακτική εφαρμογή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, κάτι που επεδίωκε σθεναρά η Άγκυρα.
Τέλος, η τοποθέτησή του δεν αποτελεί μόνο κατάληξη της πρόσφατης επίσκεψής του στην Αθήνα και της συνάντησης με τον Γιώργο Γεραπετρίτη, αλλά και αποτέλεσμα της επίσκεψης του Χάφταρ στο Κάιρο, όπου το ζήτημα των οριοθετήσεων των θαλάσσιων ζωνών τέθηκε επί τάπητος και συζητήθηκε με τον Πρόεδρο Αλ Σίσι.
Το μεγάλο ξεγύμνωμα της Ευρώπης είναι γεγονός! Μετατρέπεται στην πρώτη μεταβιομηχανική "νεκρή ζώνη" του Πλανήτη
Ο Α. Σάλεχ, στη συνέντευξή του, τονίζει ότι «η Βουλή των Αντιπροσώπων είναι η μόνη αρμόδια αρχή που έχει την εξουσία να κυρώνει διεθνείς συμφωνίες», επαναβεβαιώνοντας ότι η «θαλάσσια συμφωνία που υπέγραψε η κυβέρνηση του Φαγιέζ αλ-Σάρατζ με την Τουρκία ούτε παρουσιάστηκε ούτε εγκρίθηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και, ως εκ τούτου, είναι νομικά άκυρη και μη δεσμευτική για το λιβυκό κράτος».
Σε συνέντευξή του στο Λιβυκό Πρακτορείο Ειδήσεων (LANA), ο Σάλεχ εξήγησε ότι διεθνείς συμφωνίες μπορούν να συναφθούν μόνο από μια νόμιμη κυβέρνηση που έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, σημειώνοντας ότι όσα υπεγράφησαν από την κυβέρνηση Αλ-Σάρατζ δεν εξέφραζαν τη βούληση του λιβυκού λαού, Πρόσθεσε ότι «ό,τι οικοδομείται πάνω στην παρανομία παραμένει παράνομο, ανεξάρτητα από το πόσος χρόνος κι αν περάσει».
Ευκαιρία της Λιβύης να επανακαθορίσει τις θαλάσσιες δικαιοδοσίες της
Ο Πρόεδρος της Βουλής επεσήμανε ότι η Λιβύη διαθέτει πλέον μια νέα ευκαιρία να επανακαθορίσει τις θαλάσσιες δικαιοδοσίες της στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω διαπραγματεύσεων με τη συμμετοχή της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Τουρκίας, υπογραμμίζοντας ότι η επόμενη φάση θα πρέπει να είναι φάση συνεννοήσεων και όχι αντιπαραθέσεων και ότι η λιβυκή κυριαρχία στα χωρικά της ύδατα αποτελεί κόκκινη γραμμή που δεν μπορεί να παραβιαστεί.
Αναφερόμενος στις διεθνείς αντιδράσεις απέναντι στο Μνημόνιο, ο Σάλεχ δήλωσε ότι ορισμένες χώρες αναγνωρίζουν την έλλειψη νομιμότητάς του, ενώ άλλες την αντιμετώπισαν ως τετελεσμένο γεγονός για πολιτικούς λόγους, προσθέτοντας ότι κάθε συμφωνία που δεν έχει κυρωθεί από τη Βουλή των Αντιπροσώπων δεν δεσμεύει το λιβυκό κράτος.
Ο Σάλεχ ανέφερε ότι η Ελλάδα αρχικά κράτησε σκληρή στάση λόγω της ζημίας που, κατά την άποψή της, προκαλούσε στα συμφέροντά της, αλλά αργότερα έδειξε ετοιμότητα για διάλογο, ενώ η Αίγυπτος ήταν εξαρχής σαφής στην απόρριψή της, λόγω της περιφερειακής αστάθειας που θα μπορούσε να προκαλέσει.
Ερωτήματα προκαλεί, βεβαίως, η αναφορά του Α. Σάλεχ σε ό,τι αφορά την Τουρκία, καθώς δήλωσε ότι η Άγκυρα έχει εκφράσει την ετοιμότητά της να εισέλθει σε συνολικές διαπραγματεύσεις με τη Λιβύη, ανοίγοντας τον δρόμο για έναν πολυμερή διάλογο με στόχο τη διασφάλιση των λιβυκών δικαιωμάτων.
Επιτροπή εμπειρογνωμόνων
Βεβαίως, ο Α. Σάλεχ, με τις δηλώσεις αυτές, δεν σημαίνει ότι αποδέχεται τις ελληνικές θέσεις, τονίζοντας ότι η χώρα μας βασίζεται στο νησί της Κρήτης για να καθορίσει την επέκταση της Αποκλειστικής Οικονομικής της Ζώνης, μια επέκταση που χαρακτήρισε παράλογη και υπερβολικά κοντινή στις λιβυκές ακτές και η οποία, όπως είπε, δεν υποστηρίζεται από το διεθνές δίκαιο.
Πρόσθεσε ακόμη ότι έχει ανατεθεί σε επιτροπή εμπειρογνωμόνων να εξετάσει διεξοδικά τον φάκελο και να υποβάλει ολοκληρωμένη έκθεση που θα καλύπτει όλες τις τεχνικές και γεωπολιτικές πτυχές με τις εμπλεκόμενες χώρες.
Αναφορικά με τις μελλοντικές διευθετήσεις, ο Σάλεχ τόνισε ότι η Λιβύη δεν είναι υποχρεωμένη να επιλέξει μεταξύ του άξονα Αιγύπτου–Ελλάδας ή του άξονα Τουρκίας, υπογραμμίζοντας ότι το κράτος είναι ανεξάρτητο και ότι τα εθνικά του συμφέροντα αποτελούν τη βάση κάθε διαπραγμάτευσης, με παράλληλη διασφάλιση ισορροπημένων σχέσεων με όλα τα μέρη.
Επανέλαβε επίσης ότι οποιαδήποτε παραχώρηση σχετικά με τα θαλάσσια όρια της Λιβύης είναι απολύτως απαράδεκτη και ότι οποιεσδήποτε τεχνικές ρυθμίσεις ή τροποποιήσεις πρωτοκόλλων είναι δυνατές μόνο στο πλαίσιο που προστατεύει την εθνική κυριαρχία.
Εξήγησε, δε, ότι ο διάλογος με τις τρεις χώρες θα διεξαχθεί σε τεχνικό επίπεδο για την οριοθέτηση των συνόρων, σε νομικό επίπεδο για την εξέταση των συμφωνιών και των διεθνών προτύπων και σε πολιτικό επίπεδο για τη διασφάλιση των συμφερόντων και των ισορροπιών μεταξύ των κρατών.
