Για δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα περίπου τριών μηνών η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και κατά συνέπεια ολόκληρη η Κομισιόν, κατάφερε να «επιζήσει», όχι από μια, αλλά από δύο προτάσεις μομφής που κατέθεσαν ευρωβουλευτές από την ακροδεξιά πολιτική ομάδα «Πατριώτες για την Ευρώπη» και την πολιτική ομάδα της Αριστεράς.
Οι πρωτοβουλίες για την κατάθεση πρότασης μομφής κατά της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από τις ακραίες ομάδες του ΕΚ, από αριστερά όσο και δεξιά, είχε ως αποτέλεσμα να συσπειρώσει τις λεγόμενες φιλοευρωπαϊκές ομάδες της πλειοψηφίας: το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, τους Σοσιαλιστές και τους Φιλελεύθερους.
Σύμφωνα με τον κανονισμό του ΕΚ για να περάσει μια πρόταση μομφής κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων των ψηφισάντων και με πλειοψηφία των βουλευτών που απαρτίζουν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με συνολικά 720 Ευρωβουλευτές, αυτό σημαίνει ότι για να περάσει μια πρόταση μομφής, απαιτούνται τουλάχιστον 361 «ναι». Είναι ένας πολύ υψηλός πήχης, που σπάνια επιτυγχάνεται.
Παρόλο που οι εν λόγω φιλοευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες του ΕΚ διέσωσαν την Επιτροπή φον ντερ Λάιεν, τίποτα δεν αποκλείει στο μέλλον, μια ακόμα πρόταση μομφής, η οποία, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ακόμα και από την πολιτική ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η πρόεδρος της Κομισιόν και σύσσωμο το Κολλέγιο των Επιτρόπων - και συνεπώς τα κράτη - μέλη της ΕΕ- θα είχαν να αντιμετωπίσουν μια ακόμα θεσμική κρίση. Σημειώνεται ότι πριν από τρεις μήνες, οι ψήφοι ήταν 175 υπέρ της πρότασης μομφής, 360 κατά και 18 αποχές.
Μάθημα ιστορίας
Το 1995 πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανέλαβε ο Λουξεμβούργιος Ζακ Σαντέρ ο οποίος διαδέχθηκε την Επιτροπή του πανίσχυρου Ζακ Ντελόρ. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια της θητείας της Επιτροπής Σαντέρ στιγματίστηκαν από σοβαρές καταγγελίες για διαφθορά, κακοδιαχείριση και νεποτισμό που αφορούσαν κυρίως μεμονωμένα μέλη της Επιτροπής, αλλά η σκιά έπεσε στη συνολική λειτουργία του οργάνου.
Αφορμή στάθηκαν οι καταγγελίες για διαφθορά και σπατάλη πόρων, ιδιαίτερα κατά της Γαλλίδας επιτρόπου Εντίτ Κρεσόν, η οποία κατηγορήθηκε για νεποτισμό. Τον Φεβρουάριο του 1999, η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απέρριψε την πρόταση μομφής. Υπέρ της μομφής είχαν ψηφίσει 232 Ευρωβουλευτές σε σύνολο 626, κατά είχαν ψηφίσει 293 ενώ υπήρξαν και 27 αποχές.
Ωστόσο δύο μόλις εβδομάδες μετά, η πολιτική ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών απέσυρε τη στήριξή της στην Επιτροπή Σαντέρ, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί για πρώτη φορά το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ. Το πρωτοφανές περιστατικό, το οποίο, όμως δείχνει την ουσιαστική ισχύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είχε ως συνέπεια να ακολουθήσει η Επιτροπή του Ρομάνο Πρόντι.
