Το έναυσμα για να ξεκινήσει η επόμενη μέρα στη Γάζα -ή, έστω, να σταματήσουν αρχικά οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις και να εκκινήσει διάλογος για μια συνολική συμφωνία- έδωσε χθες το βράδυ η Χαμάς, όταν ανακοίνωσε πως αποδέχεται βασικά σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, προκαλώντας αισιοδοξία για το ενδεχόμενο λήξης του πολέμου στη Γάζα.
Ωστόσο, η παλαιστινιακή οργάνωση παραμένει βαθιά διχασμένη ως προς τους όρους αφοπλισμού και την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων, με την έλλειψη εσωτερικής συνοχής να απειλεί τη διαδικασία.
Η -χαρακτηρισμένη από τις ΗΠΑ ως τρομοκρατική οργάνωση- Χαμάς δήλωσε πρόθυμη να παραδώσει την εξουσία στη Γάζα και να απελευθερώσει ομήρους, σε μια ιστορική ανακοίνωση, που ενίσχυσε την πρωτοβουλία Τραμπ για ειρήνη. Ωστόσο, η γλώσσα που χρησιμοποίησε θεωρείται από μεσολαβητές ασαφής και ενδεχομένως προβληματική για την επίτευξη τελικής συμφωνίας.
Αραβικές διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι η Χαμάς δεν έχει καταλήξει σε συναίνεση σχετικά με τον αφοπλισμό και τους όρους απελευθέρωσης των ομήρων -τα δύο βασικά προαπαιτούμενα του αμερικανικού σχεδίου -μολονότι ο πρόεδρος Τραμπ έσπευσε να χαιρετίσει τη δέσμευσή της στο ειρηνευτικό σχέδιο, που ο ίδιος έφερε στο τραπέζι.
Σύμφωνα με την Wall Street Journal, ο ανώτερος διαπραγματευτής της Χαμάς, Χαλίλ αλ-Χάγια, μαζί με άλλους πολιτικούς αξιωματούχους, φέρεται να στηρίζει την αποδοχή της πρότασης, αν και με επιφυλάξεις. Όμως, η επιρροή τους είναι περιορισμένη, καθώς βρίσκονται εκτός Γάζας και δεν ελέγχουν την ένοπλη πτέρυγα, που παραμένει στο εμπόλεμο έδαφος.
Ο Εζεντίν αλ-Χαντάντ, που ανέλαβε την ηγεσία της Χαμάς στη Γάζα μετά τον θάνατο των Γιάχια και Μοχάμεντ Σινουάρ, έχει δηλώσει ανοιχτός σε συμβιβασμό. Σύμφωνα με μεσολαβητές, δέχεται να παραδώσει πυραύλους και βαριά όπλα στην Αίγυπτο και στα Ηνωμένα Έθνη, αλλά επιθυμεί να διατηρήσει ελαφρύ οπλισμό, όπως τυφέκια εφόδου, που θεωρεί αμυντικά.
Ωστόσο, οι διοικητές της Χαμάς εντός της Γάζας φοβούνται ότι δεν θα μπορέσουν να επιβάλουν συμμόρφωση στους μαχητές τους, εάν η συμφωνία θεωρηθεί παράδοση. Πολλοί από αυτούς είναι νέοι που έχασαν συγγενείς ή σπίτια στον πόλεμο και αρνούνται να καταθέσουν τα όπλα.
Οι όροι του σχεδίου Τραμπ
Το σχέδιο Τραμπ προβλέπει τον πλήρη αφοπλισμό της Χαμάς, την παράδοση όλων των όπλων και την απελευθέρωση 48 Ισραηλινών ομήρων -ζωντανών και νεκρών- μέσα σε 72 ώρες από τη συμφωνία.
Κάποια στελέχη της οργάνωσης απορρίπτουν την πρόταση ως «ανακωχή 72 ωρών» και όχι ως πραγματική ειρηνευτική συμφωνία, επικαλούμενα έλλειψη εμπιστοσύνης προς το Ισραήλ. Η Χαμάς ζήτησε «περαιτέρω διαπραγματεύσεις για τις λεπτομέρειες», περιλαμβάνοντας το ζήτημα των ομήρων.
Ο πρόεδρος Τραμπ, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δήλωσε ότι πιστεύει πως η Χαμάς «είναι έτοιμη για διαρκή ΕΙΡΗΝΗ» και κάλεσε το Ισραήλ να σταματήσει άμεσα τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, ώστε να εξασφαλιστούν οι συνθήκες για την απελευθέρωση των ομήρων.
Παράλληλα, η στρατιωτική ηγεσία της Χαμάς επέμεινε ότι οποιαδήποτε απελευθέρωση ομήρων πρέπει να συνοδεύεται από σαφές χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα, κάτι που αποτυπώθηκε στη δήλωσή της με τη φράση «με την προϋπόθεση των αναγκαίων θέσεων επί του πεδίου».
Οι αντιδράσεις Ισραήλ και Ουάσινγκτον
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου αντέδρασε συγκρατημένα, λέγοντας ότι το Ισραήλ θα συνεργαστεί με τον πρόεδρο Τραμπ «υπό τους δικούς του όρους». Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι προετοιμάζεται για πιθανή απελευθέρωση ομήρων.
Ο Αμερικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ χαρακτήρισε την απάντηση της Χαμάς «δυστυχώς προβλέψιμη», λέγοντας πως πρόκειται για «μια κλασική απάντηση τύπου «ναι μεν, αλλά», που στην ουσία αποτελεί απόρριψη του σχεδίου Τραμπ.
Ο παρατεταμένος πόλεμος και οι εσωτερικές ρωγμές
Ενώ οι διπλωματικές διεργασίες συνεχίζονται, η Χαμάς εξακολουθεί να μάχεται στη Γάζα, παρά τις σοβαρές απώλειες σε στελέχη και μαχητές. Ο ισραηλινός στρατός υποστηρίζει ότι η οργάνωση έχει χάσει τον κεντρικό έλεγχο, με μικρές ομάδες να δρουν αυτόνομα, χρησιμοποιώντας αντάρτικες τακτικές.
Η έλλειψη χρηματοδότησης έχει επιδεινώσει την κατάσταση, καθώς η Χαμάς δυσκολεύεται να καταβάλει μισθούς στους μαχητές της, γεγονός που αποδυναμώνει την πειθαρχία στο εσωτερικό της.
Μένει να φανεί εάν όντως η παλαιστινιακή οργάνωση είναι σε θέση να εφαρμόσει τη συμφωνία και να σεβαστεί τους όρους, τους οποίους η ίδια επισήμως αποδέχθηκε.
